Aktualności
Hołd pruski 1525 – otwarcie wystawy rocznicowej
Rok 2025 upływa w Polsce pod hasłem dwóch niezwykle istotnych dla losów naszego kraju rocznic. Pierwszą z nich jest Koronacja Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski (18 kwietnia 1025), a druga w kolejności chronologicznej to Hołd pruski (10 kwietnia 1525).
Główne w kraju obchody Hołdu pruskiego odbywać się będą w Muzeum Zamkowym w Malborku i właśnie 8 kwietnia, w 500. rocznicę podpisania traktatu krakowskiego (8 kwietnia 1525) Muzeum Zamkowe zainaugurowało uroczystości rocznicowe. Głównym punktem tych obchodów jest wystawa „Hołd 500. Historia-Kultura-Pamięć”.
500 lat temu – 8 kwietnia 1525 – doszło do podpisania traktatu krakowskiego, na mocy którego dokonano sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w Prusach. Słynny „Hołd pruski” dokonał się dwa dni później – 10 kwietnia na krakowskim rynku. Albrecht Hohenzollern, ostatni wielki mistrz Zakonu w Prusach, złożył przysięgę wierności królowi polskiemu Zygmuntowi I Staremu. Teren pruskiego państwa zakonu krzyżackiego został lennem Korony Polskiej i zwany był od tego czasu Prusami Książęcymi lub Księstwem Pruskim.
Sala Siedmiofilarowa malborskiego zamku stała się dziś świadkiem historycznego wydarzenia – uroczystego otwarcia obchodów 500. rocznicy Hołdu pruskiego. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska. Wystawa ma także swój Komitet Honorowy, w skład którego wchodzą:
– Frank Bayard, wielki mistrz
– Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego
– Beata Rutkiewicz, Wojewoda Pomorski
– Profesor dr. dr. h.c. mult. Udo Arnold
– Jan Strawiński, Prezydent Stowarzyszenia Konsulów Honorowych w Polsce
– Aleksander Miszalski, Prezydent Miasta Krakowa
Wydarzenie otworzył dr hab. Janusz Trupinda, Dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.
Jest to wydarzenie skrajnie oceniane, mające swoich apologetów, jak i zawziętych krytyków. Ale czyż tam, gdzie pojawia się zakon krzyżacki widziany w kontekście stosunków polsko-niemieckich nie jest tak niemal zawsze? Dlatego, choć miejsce centralnych obchodów „Hołdu” wydaje się na pierwszy rzut oka nieoczywiste, to tu właśnie, korzystając z pretekstu „okrągłej” rocznicy powinniśmy przypominać, analizować i reinterpretować te wydarzenia. – powiedział podczas otwarcia dr hab. Janusz Trupinda, Dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.
Muzeum Zamkowe w Malborku, jako instytucja narodowa, jest predystynowana do organizacji obchodów ważnych rocznic z historii Polski, ale Malbork to także miejsce, gdzie historia zatoczyła krąg. To tutaj zaczęła się historia krzyżackiego władztwa w Prusach zatem i historia Hołdu pruskiego. Tutaj też znalazła swój smutny dla Rzeczpospolitej finał w postaci złożonego w Wielkim Refektarzu przez ludność Prus Królewskich hołdu przedstawicielom króla Prus Fryderyka II. Można zatem powiedzieć, że Hołd pruski rozpoczął się początkiem państwa krzyżackiego w Prusach ze stolicą w Malborku, a zakończył go pierwszy rozbiór Polski i hołd w malborskim Wielkim Refektarzu (27 września 1772).
Malbork to dziś miejsce, gdzie opowiada się pełną historię zamku i dyskutuje o ważnych momentach związanych z historią warowni i jej pierwszych gospodarzy – takich, jak Hołd pruski roku 1525, którego dalekie konsekwencje widzimy do dziś, nawet w tej Sali, gdzie się obecnie znajdujemy. W 1910 r., kiedy cesarz Wilhelm II wydawał tu ucztę pełna była dekoracji związanych z polityką dynastyczną Hohenzollernów – dziś jest to piękne, choć całkowicie neutralne w swojej wymowie pomieszczenie. – mówił dr hab. Janusz Trupinda, Dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.
500. rocznica Hołdu pruskiego to doskonała okazja do refleksji nad naszą historią. Malbork, jako symbol sam w sobie, to przestrzeń, która zachęca do interpretacji, do zadawania pytań i rozważań nad długofalowymi konsekwencjami decyzji politycznych. Ekspozycja pokazuje zarówno kontekst wydarzeń z 1525 roku, jak i ich późniejsze interpretacje w kulturze, sztuce i historiografii.
– Malborskie Muzeum organizuje główne obchody rocznicowe związane z 500-leciem traktatu pokojowego z 1525 roku, zwanego „Hołdem pruskim” – jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Polski, które budowały narodową tożsamość i które rezonowało w wielu pokoleniach Polaków. Stąd też honorowy patronat Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nad wystawą. (…) Wnętrza Pałacu Wielkich Mistrzów stanowią godną oprawę dla eksponowanych dokumentów i innych artefaktów przedstawiających genezę i przebieg wydarzeń, których Hołd pruski był finałem. (…) Zespołowi Muzeum Zamkowego w Malborku, wszystkim instytucjom i osobom prywatnym, które wsparły ten projekt serdecznie dziękuję, zaś Państwu życzę wspaniałych wrażeń podczas zwiedzania ekspozycji. – wspomniała w swoim liście Ministra MKiDN Hanna Wróblewska, w przeczytanym przez Piotra Szpanowskiego, Zastępcę Dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego w MKiDN.
Wśród gości wydarzenia był także Frank Bayard, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, który obecnie swoją siedzibę ma w Wiedniu.
– To znak więzi łączącej Zamek Malbork z narodem polskim i zakonem krzyżackim, że spotykamy się tu dzisiaj, by wspólnie wspominać wydarzenie, które dokładnie 500 lat temu wywarło trwały wpływ na historię Europy: oddzielenie Prus od Zakonu Krzyżackiego pod wodzą wielkiego mistrza Albrechta von Brandenburg-Ansbach i zawarty w jego wyniku traktat krakowski, który przyniósł głębokie zmiany polityczne i kulturowe. – mówił Frank Bayard, wielki mistrz zakonu krzyżackiego.
Głos zabrała także reprezentująca Pomorski Urząd Wojewódzki, Wicewojewoda Pomorski Anna Olkowska-Jacyno.
– Pozwólcie Państwo, że serdecznie podziękuję Dyrekcji i wszystkim pracownikom Muzeum Zamkowego w Malborku. Dzisiejsza placówka nie byłaby tym czym jest bez Waszego poświęcenia. Można tylko zarządzać, ale by odnieść prawdziwy sukces, trzeba po prostu kochać to co się robi. Tu, w tym historycznym miejscu, czuć to doskonale. – mówiła Anna Olkowska-Jacyno, Wicewojewoda Pomorski.
Jednymi z wyjątkowo ciekawych eksponatów na wystawie są srebrne okładziny ksiąg Srebrnej Biblioteki założonej przez księcia Albrechta w Królewcu. Dzięki uprzejmości Uniwersytetu Mikołaja Kopernika stanowią część ekspozycji.
– W imieniu władz rektorskich Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu składam gratulacje w związku z przygotowaniem tak wymagającej i wielowątkowej ekspozycji oraz podziękowania za zaproszenie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika do udziału w tym ważnym, kulturalnym przedsięwzięciu. Nasza uczelnia jest zaszczycona, że może uczestniczyć w tym wydarzeniu poprzez udostępnienie zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej. Dla nas, współczesnych, Hołd pruski jest ważnym symbolem dochodzenia do kompromisu, doprowadzania do pokoju po wieloletnich wyniszczających obie strony walkach. Jest triumfem zgody i pokojowego współistnienia odmienności. – mówiła Prof. Joanna Kucharzewska prorektor ds. promocji i współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Każda wystawa to ogrom pracy koncepcyjnej i analiza wielu źrodeł dla stworzenia ciekawej opowieści. W dalszej części wernisażu dr hab. Janusz Trupinda, Dyrektor Muzeum Zamkowego wręczył podziękowania kuratorom wystawy za jej przygotowanie. Osobami, które od dwóch lat pracowały nad przygotowaniem ekspozycji są:
– Bartłomiej Butryn – opiekun kolekcji mebli i metali zabytkowych, Dział Rzemiosła i Sztuki MZM
– Artur Dobry – kurator ds. badań i zbiorów historycznych, Dział Historii
– Rafał Panfil – kustosz w Dziale Historii
– Sławomir Majoch – pełnomocnik Dyrektora ds. organizacji wystawy
Te bardzo ważne słowa, które padły tego wieczoru z ust wielu znamienitych gości wydarzenia przerywały scenki teatralne przenoszące nas na zmianę na dwór króla Zygmunta Starego i wielkiego mistrza.
Na zakończenie części oficjalnej słowo zabrał jeden z kuratorów wystawy, Artur Dobry, który w kilku słowach wprowadził gości w wydarzenia 1525 roku i tematykę wystawy.
Kiedy nadeszła godzina zamknięcia części oficjalnej inauguracji obchodów, wszyscy zgromadzeni udali się do Pałacu Wielkich Mistrzów, by zobaczyć wystawę. Jesteśmy bardzo ciekawi Państwa odbioru naszej wystawienniczej opowieści o wydarzeniach 1525 roku.
Wystawa jest dostępna do 29 czerwca i można ją zobaczyć zarówno w ramach klasycznego zwiedzania zamku na Trasie Historycznej, jak i ze specjalnym biletem na wystawę „Hołd 500. Historia-Kultura-Pamięć”.
Zapraszamy serdecznie!
Więcej o wystawie w zakładce Wystawy czasowe.
Bilety
Kup bilet w naszym systemie online
Godziny otwarcia
- Pn:9:00 - 16:00
Wystawy
- Wt - Ndz:9:00 - 15:00
Kontakt
Informacja turystyczna
- +48 55 647 08 00
- +48 55 647 09 02
- +48 55 647 09 78