O nas

Dziedzictwo pokrzyżackie zarówno w wymiarze materialnym, jak i niematerialnym jest nierozerwalną częścią krajobrazu kulturalnego wielu krajów świata, a szczególnie północnych ziem Polski. To nie tylko zamki o charakterystycznej czworobocznej formie, ceglane kościoły, ale także budowle świeckie, zabytki techniki, całe układy urbanistyczne w miastach lokowanych przez zakon krzyżacki. Dziedzictwem materialnym są także zabytki ruchome, z sakralnymi na czele: ołtarze, obrazy, rzeźby, paramenty liturgiczne, elementy wyposażenia świątyń. Po Krzyżakach pozostały kroniki, traktaty, poematy czy teksty liturgiczne, także muzyka. To potężny obszar badawczy o wielkim potencjale poznawczym w zakresie historii i kultury i fenomen kulturowy wzbudzający bardzo duże zainteresowanie społeczne, będący w wielu przypadkach istotną częścią lokalnych tożsamości. Dziedzictwo krzyżackie jest też istotną częścią polskiej historii i tradycji narodowej.

Muzea są instytucjami naukowymi prowadzącymi badania podstawowe i szczegółowe. Aby realizować podstawowe zadania, czyli gromadzić, przechowywać i udostępniać artefakty pracownicy muzeum muszą je opracować, a więc przeprowadzić badania.  Uzyskane wyniki, prezentowane na ogół w formie wystawienniczej w towarzyszących wystawom katalogach są podstawą dalszych badań o szerszym, zakresie, do formułowania wniosków o charakterze ogólnym, hipotez i teorii. Te na ogół są już prowadzone w instytucjach akademickich i wyspecjalizowanych instytutach naukowych. Tym samym muzealnicy, którzy posiedli największą wiedzę podstawową i którzy zyskali określone kompetencje naukowe ze względów organizacyjnych nie mają szans na kontynuację swoich studiów i dzielenie się nabytymi kompetencjami, co jest dużą stratą dla nauki, jak i dla nich samych.

Oprócz inicjowania i prowadzenia badań naukowych podstawowym celem Centrum będzie dokumentowanie. Chodzi o dokumentację naukową (stan badań), a szczególnie konserwatorską, aktualnie bardzo rozproszoną, która gromadzona i przechowywana w formie cyfrowej stanowić będzie naturalną podstawę do działań naukowych. W tym zakresie Centrum służyć będzie nie tylko pracownikom Muzeum Zamkowego i naukowcom, ale także inwestorom, wykonawcom badań i prac konserwatorskich oraz budowlanych, jak też  wszystkim zainteresowanym.

Istotną częścią działań Centrum będzie popularyzowanie wyników badań i edukacja, jak też prowadzenie działalności wydawniczej. Poprzez swoją działalność będzie kreować przestrzeń do współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie prowadzenia badań, ale także działań konserwatorskich, rewitalizacyjnych oraz zarządzania. Projektowane Centrum będzie pierwszą instytucją zajmującą się w pełnym zakresie materialnym i niematerialnym pokrzyżackim dziedzictwem kulturowym.  Muzeum Zamkowe zarządzające największym ceglanym zamkiem świata, obiektem wpisanym na Światową Listę Dziedzictwa Kultury UNESCO, posiadające olbrzymie doświadczenie we wszystkich zakresach działalność Centrum jest naturalnym miejscem do jego utworzenia. 

Planowana oferta kulturalno-edukacyjna Centrum Badań nad Dziedzictwem Pokrzyżackim, realizowana po zakończeniu projektu:

– baza danych online,

– cykl konferencji popularno-naukowych poświęconych tematyce zniszczeń zamków na terenie dawnego państwa zakonu krzyżackiego w Prusach w czasie II wojny światowej,

– lekcje „żywej historii”,

– warsztaty śpiewu liturgicznego.